Kąt ustawienia kół względem osi samochodu to parametr, który rzadko przyjmuje wartość idealnie równoległą. Rozróżnia się dwa podstawowe typy zbieżności - gdy koła skierowane są do wewnątrz, mówimy o zbieżności pozytywnej, natomiast ich ustawienie na zewnątrz określa się jako zbieżność negatywną. To drugie rozwiązanie często wykorzystują entuzjaści modyfikacji samochodów.
Typ napędu w pojeździe determinuje optymalne ustawienie kół. Auta z napędem na przednią oś oraz pojazdy 4x4 wymagają lekkiej zbieżności pozytywnej, podczas gdy w samochodach tylnonapędowych koła kieruje się raczej na zewnątrz. Wynika to z zasad fizyki - w samochodach przednionapędowych koła przednie ciągną całą konstrukcję, co naturalnie wypycha je na zewnątrz. Z kolei w modelach z napędem na tył koła są pchane, przez co kierują się do środka. Producenci korygują te zjawiska, aby podczas normalnej jazdy koła ustawiały się równolegle do kierunku ruchu.
Kiedy należy sprawdzić geometrię zawieszenia
Nieprawidłowo wyregulowana geometria negatywnie odbija się na stabilności pojazdu i jego torze jazdy. Samochód może zbaczać z obranego kierunku, a w dłuższej perspektywie prowadzi to do nierównomiernego ścierania bieżnika opon. Problem ten nie tylko generuje dodatkowe koszty wymiany ogumienia, ale również obniża bezpieczeństwo podczas jazdy.
Kierowcy prowadzący pojazd w sposób spokojny, unikający wybojów i nie uczestniczący w kolizjach, mogą liczyć na długotrwałą stabilność ustawień. Kontrola geometrii powinna odbywać się co 24 miesiące lub po przejechaniu 30 tysięcy kilometrów. To wystarczająca częstotliwość dla większości użytkowników samochodów eksploatowanych w normalnych warunkach.
Istnieją jednak sytuacje wymagające natychmiastowej weryfikacji parametrów zawieszenia. Sprawdzenie geometrii jest konieczne po wypadku drogowym, nawet pozornie niewielkiej kolizji. Również poważniejsza naprawa układu zawieszenia czy wymiana drążków kierowniczych wymaga kontroli i ewentualnej korekty ustawień kół.
Ile kosztuje profesjonalne ustawienie zbieżności
Najrozsądniejszym rozwiązaniem jest skorzystanie z usług specjalistycznych warsztatów. Sprzęt do weryfikacji i regulacji geometrii jest kosztowny, jednak sama usługa pozostaje w przystępnej cenie dla większości kierowców. Profesjonalne warsztaty dysponują laserami i komputerami, które gwarantują precyzję niemożliwą do osiągnięcia domowymi metodami.
Cennik sprawdzenia i skorygowania ustawienia kół waha się od około 130 do 200 złotych. Wysokość opłaty zależy od lokalizacji warsztatu - województwa oraz wielkości miasta mają znaczący wpływ na ostateczną kwotę. W ekstremalnych przypadkach można znaleźć oferty za 100 złotych lub zapłacić nawet 250 złotych, choć są to sytuacje wyjątkowe. Sama diagnostyka bez wprowadzania korekt powinna kosztować maksymalnie 100 złotych.
Proces regulacji wykorzystuje śruby umieszczone na końcówkach drążków kierowniczych. Mechanik najpierw ustawia kierownicę w pozycji neutralnej, następnie montuje głowice pomiarowe do kół, które pozwalają określić aktualne ustawienie felg. Specjalista koryguje śruby, monitorując na ekranie komputera wartości, aż osiągną parametry rekomendowane przez producenta pojazdu - zazwyczaj podświetlone na zielono. Po osiągnięciu właściwych wartości dokręca się śruby kontrujące, które zabezpieczają przed samoczynnym rozregulowaniem zawieszenia. W niektórych przypadkach korekta nie jest możliwa, co może wymagać powtórzenia pomiaru lub wymiany elementów zawieszenia.
Teoretycznie istnieje możliwość samodzielnego sprawdzenia zbieżności, na przykład przy użyciu sznurka, jednak dokładność takiego pomiaru będzie znacząco gorsza niż przy zastosowaniu profesjonalnego sprzętu. Warsztaty wykorzystują zaawansowane systemy laserowe i komputerowe, które gwarantują precyzję niedostępną dla amatorskich metod. Oszczędność na profesjonalnej usłudze może w perspektywie czasu generować wyższe koszty związane z przyspieszoną degradacją opon.
W latach 30. XX wieku firma Bee Line Company opracowała pierwsze komercyjne urządzenie do pomiaru zbieżności, wykorzystujące system luster i skal. Przełom nastąpił w latach 60., gdy wprowadzono elektroniczne systemy pomiarowe, a następnie w latach 80. pojawiły się komputerowe stanowiska diagnostyczne.
Współczesne systemy wykorzystują technologię 3D oraz kamery wysokiej rozdzielczości, które w kilka minut dokonują pomiaru wszystkich parametrów geometrii zawieszenia z dokładnością do setnych części stopnia. Rozwój technologii zawieszenia wielowahaczowego w latach 90. sprawił, że oprócz zbieżności konieczna stała się kontrola dodatkowych parametrów, takich jak kąt pochylenia koła czy kąt wyprzedzenia osi zwrotnicy, co dodatkowo zwiększyło znaczenie regularnych kontroli geometrii w nowoczesnych pojazdach.
